Complicaties & Problemen

Hieronder leest u de meest voorkomende oorzaken en adviezen. 

Oorzaken
Door hard trekken, als de sonde ergens achter blijft haken of als de ballon is geknapt kan de sonde uit het fistelkanaal gaan 

Advies
Er moet een nieuwe gastrostomiekatheter of button ingebracht worden. Heeft u geen reservesonde? Tot u een nieuwe sonde heeft, kunt u de oude sonde in het fistelkanaal brengen en goed afplakken.

Voor alle sondes die in de thuissituatie (opnieuw) ingebracht kunnen worden, is het verstandig een reservesonde in huis te hebben. Die kunt u bestellen bij Sorgente.

Er kunnen verschillende problemen ontstaan bij uw fistelkanaal.
Hieronder behandelen we verschillende problemen met hun oorzaak en oplossing:

Het kan zijn dat een voedingssonde irritatie geeft aan de neus, keel of slokdarm.
Mogelijke oorzaken en adviezen kunnen zijn:

Een sonde kan verstopt raken door onderstaande oorzaken.
De mogelijke oplossingen staan eronder.

De voedingssonde is onvoldoende doorgespoten
Het is van belang de voedingssonde vier tot zesmaal per dag door te spoelen met lauw water.
U dient dit te doen op de volgende momenten:
- bij wissel van de voeding
- voor én na het toedienen van een portie
- voor én na het toedienen van medicatie
- éénmaal per dag wanneer de sonde niet wordt gebruikt.

Als de verstopping zichtbaar is kunt u die verhelpen door de sonde voorzichtig tussen duim en wijsvinger te rollen in de lengte van de sonde.

Om te checken of de verstopping is opgelost kunt u het volgende doen: 

1. vul een spuit met lauw water
2. spuit de voedingssonde met lichte druk door
3. laat even inweken
4. probeer door te spuiten

De voedingssonde is niet goed doorgespoten voor en na toedienen van geneesmiddelen
Spoel de sonde extra door voor en na toedienen van geneesmiddelen.

De voedingssonde is verstopt na gebruik van zelf verpulverde geneesmiddelen
Gebruik zoveel mogelijk vloeibare medicatie. Vraag advies bij uw apotheker of (huis)arts.

De voedingssonde ligt niet juist of er zit een knik in de sonde
Controleer de juiste ligging van de voedingssonde.

De voedingssonde is te dun in verhouding met de voeding
Gebruik bij energie-, vezelrijke- of geconcentreerde sondevoeding een sonde van minimaal de maat CH10 in combinatie met een voedingspomp of de maat CH12 in combinatie met een zwaartekrachtsysteem.

De voedingssonde is aan vervanging toe
Bij neusmaagsonde: vervang een PVC sonde na maximaal één week, een PUR sonde na maximaal zes weken en een siliconen sonde na maximaal drie maanden.
Bij een gastrostomiesonde of button: na drie maanden.

Welke complicaties zich kunnen voordoen en wat u dan kunt doen, leest u hieronder. 

Overgevoeligheid van het materiaal
Overgevoeligheid van het materiaal komt nauwelijks voor, maar heeft wel ingrijpende gevolgen. In dit geval moet de PEG katheter of -button vervangen worden door een exemplaar van ander materiaal.

Vastzitten van sonde door te weinig beweging van de sonde
Ons advies: neem contact op met uw behandelend arts. Hoe hiermee om te gaan is namelijk afhankelijk van de soort sonde. 

Pijn 
Overleg met uw (huis-)arts voor een behandeling met een pijnstiller. 

Pusvorming
Start opnieuw met het verzorgen van het fistelkanaal met een desinfecterend middel. Zorg ervoor dat de huid droog blijft en verbind steriel met splitgazen. Bij verergering van de klachten moet u de behandelend (huis-)arts waarschuwen. 
In overleg kan uw (huis-)arts lokaal antibiotica geven. Smeer de antibiotica op de sonde en beweeg heen en weer. Indien nodig wordt er materiaal op kweek gezet om de juiste antibiotica voor te schrijven.

Infiltraat (ontsteking van talgklieren in de huid) 
In overleg met uw (huis-)arts krijgt u antibiotica. Bij een infiltraat bestaat de mogelijkheid dat de sonde wordt verwijderd en na een rustperiode opnieuw wordt ingebracht. 

Groei wild vlees
Vermijd dat de sonde continu naar beneden afhangt en schuur-, druk-, duw- en trekkrachten uitoefent in én langs het fistelkanaal.
Denk ook aan een te korte button. Soms verdwijnt het wild vlees weer vanzelf. Zo niet, waarschuw de behandelend (huis-)arts. Breng Triamcinolon FNA 1% twee keer daags dun aan op de huid. Blijf dit doen totdat het wild vlees is verdwenen. Of stip het wild vlees aan met zilvernitraat. Door het in te smeren met vaseline voorkomt u dat de gezonde huid wordt aangetast.
Het komt ook wel voor - maar vrij zelden - dat het wild vlees chirurgisch wordt verwijderd.

Waarom de sonde vies kan zijn en hoe u het schoonmaakt, leest u hieronder.

Gebruikt u medicatie? Dan adviseren wij u om de sonde zowel voor als ook na de medicatiegift door te spoelen met water. Wanneer u bij warm weer opmerkt dat de sonde moeilijker doorgankelijk wordt of gebruikt u een vette voeding, dan adviseren wij u om de sonde zes keer* per dag door te spuiten.
Ziet u aanslag in de sonde? Probeer die voorzichtig weg te kneden. Het is belangrijk om de sonde na het wegmasseren goed na te spoelen met water.

*Standaardadvies: spoel de sonde vier tot zes keer per dag door met lauw water. 

U kunt het volgende doen om te controleren of de sonde nog goed zit:

1. Probeer wat maaginhoud op te zuigen met een spuit. Spuit dit op de PH-strip en bekijk de kleur. De PH-waarde mag niet hoger zijn dan 5.5. Lukt het niet om maaginhoud op te zuigen of hoort u niets bij het inspuiten van lucht, verander dan van houding en ga op uw linkerzijde liggen. Dan verandert de vloeistofspiegel in de maag. Wellicht lukt het zo wel.
2. Spuit 20 ml lucht in en luister ter hoogte van de onderkant van uw borstbeen met een stethoscoop of u het hoort 'borrelen'. U kunt natuurlijk ook iemand anders laten luisteren.

Heeft u last van diarree? Denk dan vooral aan het op peil houden van uw vochtgehalte: drink vocht of dien dit toe via de sonde.  

Mogelijke oorzaken en adviezen bij diarree zijn:

Klontvorming bij kant-en-klare sondevoeding in een pack of fles mag niet voorkomen.

Als de voeding een tijdje stilstaat, kan er onderop de bodem bezinksel ontstaan dat er er crème- tot bruinkleurig uit kan zien. Vóór het aanhangen van het pack of de fles sondevoeding moet u het pack of de fles daarom voorzichtig schudden. Verder moet u letten op het uiterlijk van de sondevoeding én op de houdbaarheidsdatum, die op de verpakking staat. Is uw sondevoeding - ondanks bovenstaande maatregelen - klonterig? , neem dan contact op met de medewerkers van Team Sondevoeding Care. 

Bij zelf samengestelde sondevoeding (door de apotheek van het ziekenhuis) en bij sondevoeding in poedervorm die u zelf oplost, is het van belang om klontvorming tegen te gaan. Hierdoor raakt de voedingssonde niet verstopt. U voorkomt klontvorming door de gewenste hoeveelheid poeder eerst op te lossen in een kleine hoeveelheid gekookt water (afgekoeld), goed door te roeren en daarna pas te verdunnen met de totale hoeveelheid gekookt water (afgekoeld) .